Plural Yöntemi ile BPMN Tabanlı Özne Yönelimli Süreç Modelleme: Örnek Olay İncelemesi

Özet. Özne yönelimli süreç modelleme yaklaşımı daha doğru, kesin ve aslına uygun süreç bilgisine ulaşmak amacıyla süreç öznelerine (rol, aktör, vb.) ve bunlar arasındaki etkileşime odaklanır. Yaygın çerçevede, iş süreçleri çoğu zaman yukarıdan-aşağıya yaklaşımını kullanan süreç mühendisleri veya modelleme uzmanları tarafından modellenirler. Ancak bu yaklaşım, özellikle bilgi-odaklı çalışan kurum ve ortamlarda, bu modellerin kabulü ve benimsenmesinde risk teşkil etmektedir. Plural yöntemi özne yönelimli yaklaşımı temel alır ve merkezi bir süreç modelleme grubundan ziyade, süreç katılımcılarının kendi süreçlerini dağıtık şekilde modelleyebilmeleri için olanak sağlar. Süreç katılımcılarının kendi süreç rollerine ve mesaj iletişimi cinsinden diğer rollerle olan etkileşimlerine odaklanabilmeleri için yönlendirme sağlar. Bu çalışmada, Plural yöntemi için BPMN 2.0 standart süreç modelleme notasyonunun kullanımı incelenmektedir. Bu notasyonun özne yönelimli bir yaklaşım için uygulanabilirliğinin gösterilmesi ve Plural yönteminin bu notasyonla gelen yeni sürümünün kazanç ve kısıtlarının raporlanması amacıyla, büyük ölçekli bir kurumda bir durum çalışması gerçekleştirdik. Bir koordinatör tarafından yönlendirilen 11 süreç katılımcısı Plural yöntemini kullanarak 4 kurumsal süreci modelledi. Yeni yöntemin etkisinin daha iyi anlaşılabilmesi adına, bu modeller ayrıca Plural yönteminin kullanılmasından önce geliştirilen klasik süreç modelleri ile karşılaştırıldı. Yaptığımız analizler, Plural yöntemi kullanımının daha tam ve daha fazla bilgiye sahip süreç modellerinin geliştirilmesine olanak sağladığını ortaya koydu. Yaptığımız çalışma, Plural yönteminin özellikle sürecin keşfi ve modellenmesi için güçlü bir yöntem olduğunu, fakat yöntemin değerinin tam anlamıyla elde edilebilmesi için yönteme ilişkin model ve gösterimlerde iyileştirmeler yapılması gerekliliğini ortaya koydu.